محمدرضا مجاهدی رئیس هیأت مدیره و آرش آرمون عضو هیأت مدیره شرکت هونام تجارت پارس (تلیرکو)، درباره “پلتفرم یکپارچه دولت همراه” توضیح می‌دهند.
نوپانا: چندی پیش بود که خبر انجام پیامکی فرآیندهای مربوط به چک‌های جدید از طریق سرشماره 4040701701 بر روی خبرگزاری‌ها قرار گرفت. سرشماره‌ای که طبق تحقیقات ما متعلق به “پلتفرم یکپارچه دولت همراه” بوده و انتشار این خبر باعث شد تا پای صحبت‌های محمدرضا مجاهدی رئیس هیأت مدیره و آرش آرمون عضو هیأت مدیره شرکت هونام تجارت پارس (تلیرکو) که چند سالی است به عنوان تنها پیمانکار این پلتفرم در سازمان فناوری اطلاعات مشغول به فعالیت هستند، بنشینیم.
سوال: قبل از ورود به موضوع دولت همراه، ممنون می‌شوم در ارتباط با شرکت تلیرکو و ورود به این پروژه توضیحاتی را ارائه کنید.
آرش آرمون: شرکت دانش‌بنیان هونام تجارت پارس (تلیرکو) از هفت سال پیش و با تمرکز بر مفهوم “تلکوتک” کار خود را شروع کرده است. این مفهوم از دغدغه‌ی ما بنیان‌گذاران که هر سه سابقه‌ی کار در صنعت ارتباطات و مخابرات را داشتیم، سرچشمه گرفت. ما آن زمان احساس می‌کردیم که بین اپراتورهای تلفن همراه و ثابت به عنوان تأمین‌کنندگان زیرساخت‌های ارتباطی و مخابراتی و تأمین‌کنندگان خدمات و محتوا نیاز به یک لایه‌ی واسط است تا دسترسی شرکت‌ها با هر ابعادی را به امکانات و زیرساخت‌های اپراتور فارغ از دانش فنی، ممکن کند. مفهوم تلکوتک از اینجا شکل گرفت و در نهایت منجر به پیاده‌سازی یک پلتفرم یکپارچه خدمات نسل دوم مخابراتی شامل کدهای دستوری (USSD)، پیامک (SMS) و صوت در تلیرکو شد. در طول سال‌هایی که در حال پیاده‌سازی این پلتفرم و تکمیل لایه‌های مختلف آن بودیم موضوع “دولت همراه” در دستور کار دولت قرار گرفت و این همزمانی و اینکه شرکت ما تنها تأمین‌کننده پلتفرمی برای خدمات نسل دوم مخابراتی و ارتباطی بود، باعث شد تا به عنوان پیمانکار پلتفرم یکپارچه دولت همراه انتخاب شویم و تا امروز هم در کنار دولت مشغول خدمت‌رسانی باشیم.
سوال: به عنوان اولین سوال پلتفرم یکپارچه دولت همراه چیست و چه خدماتی قرار است که از این طریق ارائه شود؟
محمدرضا مجاهدی: اگر خیلی ساده بخواهیم بگوییم این پلتفرم در ادامه توسعه‌ی دولت الکترونیک و در لایه‌ی دسترسی (Access) آن قرار دارد. با استفاده از این پلتفرم سازمان‌ها و دستگاه‌های حاکمیتی و دولتی قادر خواهند بود تا بدون نیاز به سربار فنی خدمات خود را از طریق کانال‌های مختلف شامل کد دستوری (USSD)، پیامک (SMS) و صوت پیاده‌سازی کرده و در اختیار شهروندان قرار دهند. به عنوان مثال همین خدمات پیامکی در ارتباط با چک را می‌توان مطرح کرد و یا خدمات سازمان تأمین اجتماعی از طریق کد دستوری *4*1420#. دو نکته در این ارتباط مهم است. اول اینکه سازمان‌ها و دستگاه‌ها با استفاده از این پلتفرم نیازی به توسعه فنی ندارند و نکته دیگر اینکه با توجه به سرشماره‌های در نظر گرفته شده برای ارائه این خدمات بر بسترهای مختلف، امکان تقلب و کلاهبرداری از طریق این بسترها کاهش یافته و حتی صفر می‌شود. نکته‌ای که این روزها بسیار زیاد هم اتفاق می‌افتد و حتما هر کدام از ما چندین بار پیامک‌های پلیس فتا و یا قوه قضائیه را این روزها دریافت کرده‌ایم و هشدارهای آنها را در ارتباط با مسائلی مثل لینک‌های داخل پیامک‌ها دیده‌ایم.
سوال: اجازه بدهید با توجه به اشاره‌ای که به تقلب و کلاهبرداری داشتید، این سوال را مطرح کنم که چرا اطلاع‌رسانی در این زمینه انجام نشده؟ چون بعید است شهروندان در این ارتباط اطلاعاتی داشته باشند.
آرش آرمون: شاید بهتر باشد که این سوال را مدیران و مسئولان دولتی پاسخ دهند چرا که به عنوان پیمانکار و تأمین‌کننده فناوری در این پروژه فعالیت می‌کنیم. البته در مورد خدماتی که هر سازمانی تا امروز بر این بستر ارائه داده است توسط آن سازمان به مخاطبان اطلاع‌رسانی شده است مثل همین خدمات چک و یا خدمات تأمین اجتماعی. اما من از سوال شما این برداشت را هم دارم که خود این پلتفرم هم باید بیش از اینها معرفی می‌شده و این نقد درستی است و ما هم امیدوار هستیم در آینده نزدیک این اتفاق بیفتد.
سوال: خوب برگردیم به خود پلتفرم و اینکه با توجه به چیزی که گفتید این سوال مطرح می‌شود که با توجه به فناوری‌های جدیدی مثل وب، وب اپلیکیشن و اپلیکیشن‌های موبایل، آیا بهتر نیست که این خدمات از این طریق ارائه شود؟
محمدرضا مجاهدی: سوال خیلی خوبی است. قبل از پاسخ به خود سوال، این نکته را باید متذکر شوم که این فناوری‌ها در دستور کار شرکت ما توسط دولت قرار نگرفته و اگر قرار گرفته بود شاید امروز در این زمینه هم این پلتفرم خدماتی ارائه می‌داد. البته در این زمینه کارهایی هم انجام شده است که فکر نکنم موضوع این گفت‌وگو باشد و شاید بهتر باشد با کسانی که در این زمینه کاری انجام داده‌اند گفت‌وگو شود. اما در پاسخ به سوال شما باید این نکته را بگویم که ما وقتی از خدماتی مانند خدمات دولتی حرف می‌زنیم، مخاطب ما تمام مردم در همه جای کشور و با هر سن و سال و هر میزان شناخت از فناوری. این یعنی اینکه میزان توسعه‌یافتگی ما در زمینه زیرساخت‌های ارتباطی و مخابراتی در سراسر کشور به‌طور مستقیم بر نوع ارائه این خدمات تأثیر می‌گذارد. بنابراین خدمات این‌چنینی باید تمام کانال‌های دسترسی را پوشش دهد و البته با نگاهی به آینده به سمت کانال‌های نوین هم برود. تجربه ما نشان می‌دهد که این کانال‌ها همچنان نیاز است و اتفاقا در حال حاضر اولویت بالاتری هم دارد. شاید باورش سخت باشد ولی ما بر روی این کانال‌ها خدماتی را داشته‌ایم که آمار تراکنشی آنها یک رکورد حساب می‌شده است.
سوال: با فرض همین کانال‌هایی که در حال حاضر وجود دارد چه خدماتی را می‌توان از طریق این پلتفرم ارائه داد و آیا این پلتفرم فقط برای دستگاه‌ها و سازمان‌های دولتی قابل استفاده است؟
آرش آرمون: اجازه بدهید که من ابتدا بخش دوم سوال شما را پاسخ دهم. آنچه که در چشم‌انداز این پلتفرم دیده شده انواع مدل کسب‌وکار شامل G2C، G2B، G2E و G2G است. این به این معنی است که ما در حال حاضر در نقطه شروع هستیم و فعلا تمرکز بر G2C است و خدماتی که سازمان‌ها از طریق این پلتفرم به شهروندان ارائه خواهند داد. در مورد بخش اول سوال هم انواع خدمات شامل اطلاع‌رسانی، استعلام، نظرسنجی، ثبت‌نام و غیره از طریق این پلتفرم قابل انجام است که می‌تواند از طریق یک کانال یا ترکیبی از تمام کانال‌ها انجام گیرد.
سوال: به عنوان آخرین سوال و با توجه به تجاربی که داشته‌اید برای توسعه هر چه بیشتر این خدمات و استفاده بیشتر از قابلیت‌های این پلتفرم چه باید کرد؟
آرش آرمون: اگر اجازه بدهید من خیلی کوتاه تاریخچه فعالیتی که داشته‌ایم را در پاسخ به سوال شما بگویم و از خلال آن به پاسخ سوال شما برسم. شروع کار ما از نهاد ریاست جمهوری و در دولت اول آقای روحانی بوده است. بعد از آن و پس از خیلی ماجراها که اینجا محل گفتن آن نیست، این پروژه به سازمان فناوری اطلاعات و در دولت دوم آقای روحانی رسید. در ادامه هم کار امروز در دولت اول آقای رئیسی در حال ادامه یافتن است. این یعنی ما در این مدت با دو رئیس جمهور، سه دولت، سه وزیر، چهار رئیس سازمان فناوری اطلاعات کار کرده‌ایم و البته یک نهاد ریاست جمهوری. از خلال این داستان به این مطلب می‌خواستم برسم که این پلتفرم آنقدر اهمیت دارد که در بالاترین سطح حاکمیت مطرح شود و تمام این تغییر و تحولات نباید سرعت آن را کاهش دهد و باید به‌گونه‌ای هم مطرح باشد که یک الزام لااقل برای سازمان‌ها و دستگاه‌ها باشد که عملکرد جزیره‌ای در ارائه خدمات دولتی کاهش یابد. این مهم‌ترین نکته است، چه ما پیمانکار باشیم و چه نباشیم. چرا که مهم شهروندانی هستند که از این خدمات استفاده می‌کنند و منافع بسیار زیادی برای آنها دارد. نکته بعدی میزان سرمایه‌ای است که برای یک پلتفرم با این قابلیت‌ها صرف می‌شود. فقط کافی است یک مقایسه در ابعاد منطقه داشته باشیم و ببینیم به لحاظ سرمایه‌گذاری در چه رده‌ای هستیم آن هم کشوری با وسعت کشور ما و جمعیتی که مخاطب این خدمات است. در نهایت هم می‌رسیم به نکته‌ای که موضوع سوال شما هم بود، اطلاع‌رسانی. مردم باید با این پلتفرم و مزایای آن آشنا شوند. نه تنها مردم، بلکه سازمان‌ها و دستگاه‌ها و کسب‌وکارها. البته که باید در کنار اطلاع‌رسانی، ترغیب هم شوند و فرهنگ‌سازی هم بشود.